Page 77 - iz_dergisi_sayi_38_haziran_2018

Haziran 2018 75
Kemal Zaim Bey hak-
lıydı. Üstelik Mustafa
Kemal de onunla aynı
fikirdeydi. En büyük
devrimlerden biri olan
Üniversite Reformu
uygulanırken bizzat
operasyon alanında
bulunması gerektiğini
düşündü. İşleri oluruna
bırakmamak ve gerçek-
çi bir yaklaşımla mevcut
durumu ele almak gere-
kiyordu. Bu düşüncelerle Gazi, İstanbul’a gitti. 2 Temmuz 1933 günü İstan-
bul Darülfünunu’nu ziyaret etti. Hukuk-u Düvel (Devletler Hukuku) sına-
vına giren Mustafa Kemal 1423 öğrenci numaralı Fazlı’yı bizzat sınav yaptı:
“İzmir’de Yunan işgali esnasında nasıl plesibit yapılmak istendi?” 1889 yılında Nevrekop’ta (Gotse
Öğrenci olayı anlattı ve bunun hukuki değeri olmadığını söyledi. Gazi Dolçev) doğdu. Istanbul Üniversitesini
Mustafa Kemal bu kez mütarekede İzmir kalesine çekilen Türk bayrağının bitirdikten sonra Fransa’da Sorbonne
Yunan işgali altında ne anlama geldiğini ve “kuvve-i teyidiyesi” (kanun nez- Üniversitesinde ihtisas yaptı.
dinde kabulü) olup olmadığını sordu. Olmadığı cevabını aldı.
Daha sonra 1426 no’lu Alaattin’e, 1437 no’lu Yusuf Cemil’e, 1451 no’lu Rıza 15 Ekim 1909’da Eyüp Sultan Rüştiye
ile 1452 no’lu Şecacetin Salih’e Balkanlar, Trablusgarp Savaşı, I. Dünya Mektebinde matematik öğretmeni vekili
Savaşı ve konfederasyon kavramı üzerine sorular yöneltti ve sınavı bitirdi. olarak mesleğe atandı. Beyrut Sultanisi,
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal koridorlara doluşan öğrencilerin coşkulu Ticaret Mektebi, Edirne Sanayi Mektebi
tezahüratı arasında Darülfünun Emininin salonuna geçti. Reform komis- matematik öğretmenliği görevlerinde
yonu başkanı Profesör Malche’ı yanına çağırdı ve ona iltifat etti. Hemen bulundu. 1921 yılında ise Üsküdar
yanında duran ve imtihanına katıldığı Ahmet Reşit Beye şöyle söyledi: Sultanisinde Fransızca, Çamlıca Kız
“Öğretim iyi; fakat biraz daha fazla gayret gösterilmeli.” Sultanisi ve Galatasaray Lisesinde
Mustafa Kemal’in İstanbul’a gelişi reform uygulamalarını daha hızlı ve be- matematik öğretmeni olarak çalıştı.
lirgin bir hale getirdi. 6 Temmuz 1933’te müderrislerin yeniliğe karşı tüm KEMAL ZAIM SUNEL KIMDIR? 1 Eylül 1925 tarihinde Maarif Vekaleti
dirençleri ve tepkileri karşısında Maarif Vekaletinden gelen bir emirle 1 Sınıf Müfettişliğine, 30 Mayıs 1926’da
Darülfünun Divanı lağvedildi. Onun yerine Tevfik Recep Bey’in başkan- da Yüksek Öğretim Genel Müdürlüğüne
lığında beş kişilik bir yönetim kurulu meydana getirildi. Artık donmuş ve
ağırlaşmış Darülfünun, bulunduğu ve mutlaka millileşmesi, özgürleşmesi atandı. Bir yıl sonra 13 Ekim 1927’de
gereken alanı daha fazla işgal edemeyecekti. Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarlığı
görevini üstlendi. Bu görevi devam
Atatürk ve arkadaşları akılcı dünya görüşüne sahip inkılapçılardı. Onların
taslağını çizdiği yeni eğitim politikası programı geleneksel değildi. Onlar ederken 18 Aralık 1929’da Konya
çağın gereklerine ve toplumun ihtiyaçlarına cevap vermeyi hedef alırlar. Milletvekili olarak parlamentoya seçildi.
Yapıcı ve yaratıcı yeni nesiller yetiştirmek isterler. Özellikle yükseköğre- Milletvekilliği sonrasında 1933-1938
tim aşamasında geleneksel adı altında tek kelime ile “millete yabancı” olan yılları arasında Ziraat Bankası Genel
bir eğitim anlayışıyla hesaplaşırlar. Cumhuriyetin kadrolarının yetişmesi- Müdürlüğü, 1938-1949 yılları arasında
ni sağlayacak üniversitelerde eğitimin temelini laiklik, birlik, bilgisizliğin Merkez Bankası Genel Müdürlüğü,
ortadan kaldırılması, disiplin ve karma eğitim üzerine kurarlar. ardından da Yapı ve Kredi Bankası
Gençliğe kaybedilmiş yüzyılları kazandıracak fikir ve ruh gücünün gelişini Yönetim Kurulu Başkan Yardımcılığı
ise şu sözlerle müjdelerler: görevlerinde bulundu.
“Mustafa Kemal Türkiyesi, bugün Gazi Şefi’nin elinden değerli bir arma-
ğan daha alıyor. İstanbul Darülfünunu kapanmış, İstanbul Üniversitesi Kemal Zaim Sunel, 15 Kasım 1967’de
açılmıştır. aramızdan ayrıldı.
Yaşasın Üniversite!” Kaynaklar:
- Kemal Aytaç, Gazi Mustafa Kemal Eğitim Politikası Üzerine Konuşmalar, Ankara, 1984.
- Necdet Öklem, Atatürk Döneminde Darülfünun Reformu, Antalya, 2007.