DİL VE MATEMATİK: İKİ ÖNEMLİ GÜÇ
03.12.2025
DİL VE MATEMATİK: İKİ ÖNEMLİ GÜÇ
27 Kasım 2025 tarihinde Atılım Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Serkan Eryılmaz, Rektör Fakültede ve ATU100 Üniversite Hayatına Giriş Dersi programları kapsamında, İşletme Fakültesi ve Fen - Edebiyat Fakültesi öğrencileriyle bir araya geldi. “Dil ve Matematik: İki Önemli Güç” başlıklı söyleşide, Prof. Dr. Eryılmaz hem matematiğin hem de dilin insan yaşamındaki belirleyici rolünü örneklerle anlattı.
Öğrencilerin interaktif katılımıyla gerçekleşen etkinlikte Prof. Dr. Eryılmaz, amacının matematik ile dil arasındaki ilişkiyi doğrudan kanıtlama iddiası taşımadığını; birbirinden bağımsız gibi görünen bu iki alanın aslında birbirini besleyen yönlerini vurgulamak olduğunu belirtti.
“Bir Hedefiniz Varsa, Mutlaka Bir Kısıtınız da Vardır”
Matematiğin formüller ve işlemlerin ötesinde hayatın her alanına yayılan bir düşünme biçimi sunduğunu kaydeden Prof. Dr. Eryılmaz; amaç, kısıt, risk, karar, optimizasyon gibi kavramların gündelik yaşamla doğrudan ilişkili olduğunun altını çizdi ve ekledi: “Bir hedefiniz varsa, mutlaka bir kısıtınız da vardır; bu sadece matematiğin değil, hayatın da olağan bir kuralıdır.”
Yapay Zekâda Olasılık, Dil ve Öğrenme Süreci
Türkçenin doğru kullanılmaması hâlinde gerek gündelik yaşamda gerekse resmi yazışmalarda ortaya çıkabilecek anlatım bozukluklularını örnekler üzerinden anlatan Rektör Prof. Dr. Serkan Eryılmaz, konuşmasının önemli bir bölümünü yapay zekanın olasılıksal dil modeline ayırdı.
Prof. Dr. Eryılmaz, şu ifadeleri kullandı: “Yapay zekânın arkasındaki mekanizma, doğal zekânın öğrenme biçimiyle büyük ölçüde örtüşüyor. Yapay zekâ uygulamalarında kullanılan olasılıksal dil modelleri, matematik ile dili bir araya getiriyor. Örneğin, bir yapay zekâ sohbet robotunun ürettiği metinde anlatım bozukluğu olasılığının düşük olması, o uygulamanın diğerlerine kıyasla başarılı olduğunun bir göstergesi olarak değerlendirilebilir. Olasılıksal dil modelinde, verilen bir giriş cümlesinin devamını anlamlı şekilde üretebilmesi, matematiksel altyapının bir sonucudur. Üretken yapay zekâ kullanımlarında veriyi ve komutu sisteme ekleyip, doğrudan çıktı alabiliyorsunuz. Ancak bu sırada, asıl önemli olanı yani ‘süreci’ gözden kaçırıyorsunuz. Oysa bizi geliştiren, sonucun kendisinden ziyade süreçte yaşanan zorluklar, sancılar ve deneyimlerdir. Bu nedenle, kendinizi geliştirme fırsatını kaybetmemek için yapay zekâyı kullanırken dikkatli olmalısınız. Unutmayın ki dilin ve matematiğin yanlış kullanımı ciddi kayıplara yol açarken, doğru kullanımı her zaman kazanç sağlar.”
