AKTS - Biçimsel Diller ve Özdevinirler

Biçimsel Diller ve Özdevinirler (CMPE326) Ders Detayları

Ders Adı Ders Kodu Dönemi Saati Uygulama Saati Laboratuar Hours Kredi AKTS
Biçimsel Diller ve Özdevinirler CMPE326 3 0 0 3 6
Ön Koşul Ders(ler)i
CMPE251
Dersin Dili İngilizce
Dersin Türü N/A
Dersin Seviyesi Lisans
Ders Verilme Şekli Yüz Yüze
Dersin Öğrenme ve Öğretme Teknikleri Anlatım.
Dersin Koordinatörü
Dersin Öğretmen(ler)i
Dersin Asistan(lar)ı
Dersin Amacı Bu dersin temel amacı, hesaplama kuramını ve dillerin biçimsel tanımını anlamak ve kullanmak için beceri kazandırmaktır. Öğrenciler özdevinirler teorisini kullanarak hesaplamanın matematiksel modellerinin tanım ve özellikleriyle tanıştırılacaklardır.
Dersin Eğitim Çıktıları Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
  • Hesaplamayı nitelendirmek için sonlu özdevinirleri araç olarak kullanmak
  • Programlama dillerine uygulanan gramer ve dilleri incelemek
  • Derlemenin ayrıştırma aracı olarak kullanmak üzere son giren ilk çıkar özdevinirini oluşturmak
  • Hesaplama için Turing makinası oluşturmak
  • Donanım ve yazılım için teorik makina veya modeller geliştirmek
Dersin İçeriği Diller ve gösterimleri, sonlu özdevinirler ve düzenli gramerler, bağlamdan-bağımsız gramerler, soyut makine kavramı ve dil kabulu, belirlenimci ve belirlenimci olmayan sonlu durumlu makinalar, son giren ilk çıkar özdeviniri, Turing makinaları ve hesaplama kuramına giriş.

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

Hafta Konular Ön Hazırlık
1 Giriş Bölüm 0 (Ders kitabı)
2 Düzenli Diller Bölüm 1
3 Sonlu Özdevinirler Bölüm 1.1
4 Belirlenimci olmamak Bölüm 1.2
5 Çıktılı Sonlu Özdevinirler (Diğer kaynaklar 2)
6 Düzenli İfadeler Bölüm 1.3
7 Bağlamdan-bağımsız diller Chapter 2
8 Bağlamdan-bağımsız gramerler Chapter 2.1
9 Chomsky Normal Form Chapter 2.1
10 Son giren ilk çıkar özdeviniri Chapter 2.2
11 Bağlamdan-bağımsız gramerlerle eşdeğerlik Chapter 2.2
12 Hesaplama Kuramı Chapter 3
13 Turing Makinası Chapter 3.1
14 Turing Makinası çeşitleri Chapter 3.2
15 Gözden geçirme
16 Gözden geçirme

Kaynaklar

Ders Kitabı 1. Introduction to the Theory of Computation, Michael Sipser, 2nd Edition, Thomson Course Technology, 2006.
Diğer Kaynaklar 2. Efim Kinber and Carl Smith, Theory of Computing: A Gentle Introduction",Prentice-Hall, 2001. ISBN # 0-13-027961-7.
3. Daniel I.A. Cohen, Introduction to Computer Theory (2nd Edition), Wiley, 1997, ISBN # 0-471-13772-3
4. Yarımağan, Ünal, “Özdevinirler Kuramı ve Biçimsel Diller”, Bıçaklar Kitabevi, 2003, ISBN# 975-8695-05-3
5. Martin, John C. “Introduction to Languages and the Theory of Computation”,(2nd Edition), McGraw-Hill International Editions, 1997, ISBN# 0-07-115468-X
6. Linz, Peter, “An Introduction to Formal Languages and Automata”, Jones and Bartlett Publishers, 2001.

Değerlendirme System

Çalışmalar Sayı Katkı Payı
Devam/Katılım - -
Laboratuar - -
Uygulama - -
Alan Çalışması - -
Derse Özgü Staj - -
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği - -
Ödevler 3 10
Sunum - -
Projeler - -
Rapor - -
Seminer - -
Ara Sınavlar/Ara Juri 2 55
Genel Sınav/Final Juri 1 35
Toplam 6 100
Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notu Katkısı 65
Yarıyıl Sonu Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı 35
Toplam 100

Kurs Kategorisi

Temel Meslek Dersleri X
Uzmanlık/Alan Dersleri
Destek Dersleri
İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
Aktarılabilir Beceri Dersleri

Dersin Öğrenim Çıktılarının Program Yeterlilikleri ile İlişkisi

# Program Yeterlilikleri / Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Matematik lisans programından edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanarak matematik temelli lisansüstü programlarda, kamu veya özel sektörde bilimsel çalışma ve araştırma yapmak için yeterli bilgiye sahip olur.
2 Alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri uygun araç-gereçleri kullanarak ortaöğretime uyarlar ve aktarır.
3 Alanında edindiği bilgi ve becerileri kullanarak, matematik veya uygulandığı alanlardaki güncel problemleri modelleme ve çözüm için gerekli olan matematiksel yöntemleri seçme, kullanma, geliştirme ve çözme becerisine sahip olur.
4 Analitik düşünme yeteneğine sahip olur ve sonuç çıkarma sürecinde zamanı etkin kullanır.
5 Bilgisayar bilimleriyle ilgili alanlarda çalışabilecek düzeyde temel yazılım bilgisine ve bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisine sahip olur.
6 Karar süreçlerinin ihtiyaç duyacağı verileri toplama, analiz etme, yorumlama ve istatistiksel yöntemleri kullanabilme becerisine sahip olur.
7 Matematiğin doğrudan veya dolaylı olarak kullanıldığı alanlarda çalışma yapabilecek düzeyde bilgiye sahip olur ve yaşam boyu öğrenmenin bilinci ile mesleki bilgi ve becerilerini yeniler.
8 Matematiğin kullanıldığı alanlarda bireysel olarak veya takımlarda ekip üyesi olarak sorumluluk alır ve etkin biçimde çalışma becerisine sahip olur.
9 Matematik veya uygulama alanlarındaki bilgileri izleyecek ve meslektaşları ile iletişim kuracak düzeyde İngilizce bilir.
10 Görüş ve düşüncesini nicel ve nitel verilerle destekleyerek açık ve anlaşılabilir biçimde yazılı ve sözlü ifade eder, paydaşlarıyla iletişim kurar.
11 Matematik veya uygulama alanları ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçların duyurulması aşamalarında evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerini dikkate alan mesleki etik ve sorumluluk bilincine sahip olur.

ECTS/İş Yükü Tablosu

Aktiviteler Sayı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü
Ders saati (Sınav haftası dahildir: 16 x toplam ders saati) 16 3 48
Laboratuar
Uygulama
Derse Özgü Staj
Alan Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi 16 3 48
Sunum/Seminer Hazırlama
Projeler
Raporlar
Ödevler 3 6 18
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ara Sınavlara/Ara Juriye Hazırlanma Süresi 2 10 20
Genel Sınava/Genel Juriye Hazırlanma Süresi 1 15 15
Toplam İş Yükü 149