AKTS - Biçimsel Diller ve Özdevinirler

Biçimsel Diller ve Özdevinirler (CMPE326) Ders Detayları

Ders Adı Ders Kodu Dönemi Saati Uygulama Saati Laboratuar Hours Kredi AKTS
Biçimsel Diller ve Özdevinirler CMPE326 6. Dönem 3 0 0 3 6
Ön Koşul Ders(ler)i
CMPE251
Dersin Dili İngilizce
Dersin Türü Zorunlu Bölüm Dersleri
Dersin Seviyesi Lisans
Ders Verilme Şekli Yüz Yüze
Dersin Öğrenme ve Öğretme Teknikleri Anlatım.
Dersin Koordinatörü
Dersin Öğretmen(ler)i
Dersin Asistan(lar)ı
Dersin Amacı Bu dersin temel amacı, hesaplama kuramını ve dillerin biçimsel tanımını anlamak ve kullanmak için beceri kazandırmaktır. Öğrenciler özdevinirler teorisini kullanarak hesaplamanın matematiksel modellerinin tanım ve özellikleriyle tanıştırılacaklardır.
Dersin Eğitim Çıktıları Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
  • Hesaplamayı nitelendirmek için sonlu özdevinirleri araç olarak kullanmak
  • Programlama dillerine uygulanan gramer ve dilleri incelemek
  • Derlemenin ayrıştırma aracı olarak kullanmak üzere son giren ilk çıkar özdevinirini oluşturmak
  • Hesaplama için Turing makinası oluşturmak
  • Donanım ve yazılım için teorik makina veya modeller geliştirmek
Dersin İçeriği Diller ve gösterimleri, sonlu özdevinirler ve düzenli gramerler, bağlamdan-bağımsız gramerler, soyut makine kavramı ve dil kabulu, belirlenimci ve belirlenimci olmayan sonlu durumlu makinalar, son giren ilk çıkar özdeviniri, Turing makinaları ve hesaplama kuramına giriş.

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

Hafta Konular Ön Hazırlık
1 Giriş Bölüm 0 (Ders kitabı)
2 Düzenli Diller Bölüm 1
3 Sonlu Özdevinirler Bölüm 1.1
4 Belirlenimci olmamak Bölüm 1.2
5 Çıktılı Sonlu Özdevinirler (Diğer kaynaklar 2)
6 Düzenli İfadeler Bölüm 1.3
7 Bağlamdan-bağımsız diller Chapter 2
8 Bağlamdan-bağımsız gramerler Chapter 2.1
9 Chomsky Normal Form Chapter 2.1
10 Son giren ilk çıkar özdeviniri Chapter 2.2
11 Bağlamdan-bağımsız gramerlerle eşdeğerlik Chapter 2.2
12 Hesaplama Kuramı Chapter 3
13 Turing Makinası Chapter 3.1
14 Turing Makinası çeşitleri Chapter 3.2
15 Gözden geçirme
16 Gözden geçirme

Kaynaklar

Ders Kitabı 1. Introduction to the Theory of Computation, Michael Sipser, 2nd Edition, Thomson Course Technology, 2006.
Diğer Kaynaklar 2. Efim Kinber and Carl Smith, Theory of Computing: A Gentle Introduction",Prentice-Hall, 2001. ISBN # 0-13-027961-7.
3. Daniel I.A. Cohen, Introduction to Computer Theory (2nd Edition), Wiley, 1997, ISBN # 0-471-13772-3
4. Yarımağan, Ünal, “Özdevinirler Kuramı ve Biçimsel Diller”, Bıçaklar Kitabevi, 2003, ISBN# 975-8695-05-3
5. Martin, John C. “Introduction to Languages and the Theory of Computation”,(2nd Edition), McGraw-Hill International Editions, 1997, ISBN# 0-07-115468-X
6. Linz, Peter, “An Introduction to Formal Languages and Automata”, Jones and Bartlett Publishers, 2001.

Değerlendirme System

Çalışmalar Sayı Katkı Payı
Devam/Katılım - -
Laboratuar - -
Uygulama - -
Alan Çalışması - -
Derse Özgü Staj - -
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği - -
Ödevler 3 10
Sunum - -
Projeler - -
Rapor - -
Seminer - -
Ara Sınavlar/Ara Juri 2 55
Genel Sınav/Final Juri 1 35
Toplam 6 100
Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notu Katkısı 65
Yarıyıl Sonu Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı 35
Toplam 100

Kurs Kategorisi

Temel Meslek Dersleri X
Uzmanlık/Alan Dersleri
Destek Dersleri
İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
Aktarılabilir Beceri Dersleri

Dersin Öğrenim Çıktılarının Program Yeterlilikleri ile İlişkisi

# Program Yeterlilikleri / Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Matematik, fen bilimleri ve bilgisayar mühendisliği disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimine sahip olur; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanır. X
2 Karmaşık mühendislik problemlerini saptar, tanımlar, formüle eder ve çözer; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. X
3 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlar; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygular. X
4 Bilgisayar mühendisliği uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirir, seçer ve kullanır; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanır.
5 Karmaşık mühendislik problemlerinin veya bilgisayar mühendisliği disiplinine özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlar, deney yapar, veri toplar, sonuçları analiz eder ve yorumlar.
6 Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışır; bireysel çalışma becerisini kazanır.
7 Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurar; etkin rapor yazar ve yazılı raporları anlar, tasarım ve üretim raporları hazırlar, etkin sunum yapar, açık ve anlaşılır talimat verir ve alır.
8 En az bir yabancı dil bilir; etkin rapor yazar ve yazılı raporları anlar, tasarım ve üretim raporları hazırlar, etkin sunum yapar, açık ve anlaşılır talimat verir ve alır.
9 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincine sahip olur; bilgiye erişir, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izler ve kendini sürekli yeniler.
10 Etik ilkelerine uygun davranır, mesleki ve etik sorumluluk bilincine sahip olur.
11 Bilgisayar mühendisliği uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgiye sahip olur.
12 Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgiye sahip olur.
13 Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık kazanır.
14 Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgiye sahip olur.
15 Bilgisayar mühendisliği uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunlar hakkında bilgiye sahip olur.
16 Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık kazanır.
17 Sayısal hesaplama ve sayısal gösterim sistemlerini analiz eder, tasarlar ve ifade eder.
18 Hesaplama problemlerinin çözülmesinde programlama dillerini ve uygun bilgisayar mühendisliği kavramlarını kullanır. X

ECTS/İş Yükü Tablosu

Aktiviteler Sayı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü
Ders saati (Sınav haftası dahildir: 16 x toplam ders saati) 16 3 48
Laboratuar
Uygulama
Derse Özgü Staj
Alan Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi 16 3 48
Sunum/Seminer Hazırlama
Projeler
Raporlar
Ödevler 3 6 18
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ara Sınavlara/Ara Juriye Hazırlanma Süresi 2 10 20
Genel Sınava/Genel Juriye Hazırlanma Süresi 1 15 15
Toplam İş Yükü 149